Telangana Festivals

తెలంగాణ పండుగలు

తెలంగాణ రాష్ట్రం సంస్కృతి సాంప్రదాయాలకు అధిక ప్రాధాన్యతనిస్తూ పండుగలను ఘనంగా జరుపుకుంటారు. తెలుగు సంవత్సరాది ఉగాది, శ్రీరాముని వివాహ వేడుక శ్రీరామ నవమి, బోనమెత్తే బోనాలు, వినాయక చతుర్థి, దసరా, దీపావళి, సంక్రాంతి, హోలీ, మహాశివరాత్రి వంటి హిందువుల పండుగలను వైభవంగా, ఉత్సాహంగా, భక్తితో జరుపుకుంటారు.

దసరా సంబరాల్లో భాగమైన బతుకమ్మ తెలంగాణ రాష్ట్రానికి ఎంతో ప్రత్యేకత తీసుకువచ్చింది.ఈ రంగుల పండుగకు చారిత్రక, పర్యావరణ, సామాజిక మరియు మతపరమైన ప్రాముఖ్యత ఉంది. మెరిసే దుస్తులు మరియు ఆభరణాలు ధరించిన మహిళలు తంగేడు, గునుగు, చామంతి మరియు ఇతర పూలతో అందంగా పేర్చిన బతుకమ్మలను గ్రామం లేదా వీధి సమావేశ ప్రదేశానికి తీసుకువెళతారు. దసరాకు ముందు జరిగే పెద్ద బతుకమ్మ రోజున గౌరమ్మను పూజించి తగ్గరలో ఉన్న వాగులు,వంకలు,నీటి నిల్వ ప్రాంతాలలో నిమజ్జనం చేసి పిల్లపాపలతో సద్దన్నం ఆరగించి ఇంటికి తిరుగు ప్రయాణమవుతారు.

సమావేశమైన బతుకమ్మల చుట్టూ ప్రదక్షిణలు చేస్తూ, మహిళలు సమూహంగా పాటలు పాడతారు. పాటలు పురాణాలు, చరిత్ర మరియు నిర్దిష్ట ప్రాంతంలోని ఇటీవలి రాజకీయ మరియు సామాజిక పరిణామాలలో కూడా వాటి మూలాలను కలిగి ఉన్నాయి. సద్దుల బతుకమ్మతో పండుగ ముగుస్తుంది, ఇక్కడ గ్రామస్తులు సమీపంలోని ట్యాంకులు మరియు సరస్సులలో పూల స్టాక్‌లను నిమజ్జనం చేస్తారు.

ఎంగిలిపూల బతుకమ్మ

మొదటి రోజున ఎంగిలి పూల బతుకమ్మ. నువ్వులు, బియ్యం, పిండి, నూకలు కలిపి నైవేద్యం తయారు చేస్తారు. పండుగక ముందు ఆయా పుష్పాలన్నీ వివిధ కీటకాల పరాగ సంపర్కం కారణంగా ఎంగిలి పడ్డాయని తలచి ఎంగిలిపూలుగా పరిగణిస్తారు. పితృ అమావాస్య రోజు స్వర్గస్తులైన పెద్దలకు బియ్యం ఇచ్చుకొని, వారిని దేవతలుగా ఆరాధిస్తారు. కాబట్టి ఈ నేపథ్యంలో తెచ్చిన పూలన్నీ ఎంగిలి పడ్డట్టుగా భావిస్తారు.

అటుకుల బతుకమ్మ

రెండో రోజు అటుకుల బతుకమ్మగా పిలుస్తారు. రకరకాల పూలతో బతుకమ్మలను పేర్చి ఆడపడుచులందరు ఆటపాటలతో సందడి చేస్తారు. బెల్లం, అటుకులు, పప్పుతో తయారు చేసిన నైవేద్యాన్ని సమర్పిస్తారు.

ముద్దపప్పు బతుకమ్మ

3వ రోజున ముద్దపప్పు బతుకమ్మగా జరుపుతారు. బెల్లం, ముద్దపప్పు, పాలతో నైవేద్యాన్ని తయారు చేసి ఆరగిస్తారు.

నానబియ్యం బతుకమ్మ

4వ రోజున నాన బియ్యం బతుకమ్మను జరపుకుంటారు. తంగేడు, గునుగు పూలతో బతుకమ్మను నాలుగు వరుసలుగా పేరుస్తారు. గౌరమ్మను పెట్టి, ఆడిపాడి, దగ్గరలోని చెరువులో నిమజ్జనం చేస్తారు. ఈ సందర్భంగా నానాబెట్టిన బియ్యం, పాలు, బెల్లంతో కలిపి ముద్దలుగా తయారు చేసి నైవేద్యంగా సమర్పిస్తారు.

అట్ల బతుకమ్మ

5వ రోజు అట్ల బతుకమ్మ జరుపుకుంటారు. తంగేడు, మందారం, చామంతి, గునుగు, గుమ్మడి పూలతో ఐదు వరుసలు పేర్చి, బతుకమ్మను తయారు చేస్తారు. బియ్యం పిండితో తయారు చేసిన అట్లను నైవేద్యంగా సమర్పిస్తారు.

అలిగిన బతుకమ్మ

6వ రోజున అలిగిన బతుకమ్మగా పరిగణిస్తారు. బతుకమ్మను పూలతో అలంకరించరు. నైవేద్యం సమర్పించరు. బతుకమ్మను పేర్చి ఆడకుండా నిమజ్జనం చేస్తారు.

వేపకాయ బతుకమ్మ

7వ రోజున వేపకాయ బతుకమ్మను జరుపుకుంటారు. ఈ రోజున తంగేడు, చామంతి, గులాబీ, గునుగు పూలతో బతుకమ్మను ఏడు వరుసల్లో పేరుస్తారు. బియ్యం పిండిని వేపపండ్లుగా తయారు చేసి నైవేద్యం సమర్పిస్తారు.

వెన్నెముద్దల బతుకమ్మ

8వ రోజున వెన్నెముద్దల బతుకమ్మ గా జరుపుకుంటారు. తంగేడు, చామంతి, గునుగు, గులాబీ, గడ్డిపూలతో కలిపి ఎనిమిది వరుసల్లో బతుకమ్మను పేరుస్తారు . అమ్మవారికి ఇష్టమైన నువ్వులు, వెన్న బెల్లంతో నైవేద్యం సమర్పిస్తారు.

సద్దుల బతుకమ్మ

బతుకమ్మ నవరాత్రి ఉత్తవాల్లో సద్దుల బతుకమ్మ చివరిది. ఈ రోజు అన్ని రకాల పూలతో భారీ బతుకమ్మలను పేరుస్తారు. మహిళలు నూతన వస్త్రాలు ధరించి, ప్రధాన కూడళ్లలో బతుకమ్మలను పెట్టి, ఆటపాటలతో గౌరమ్మను పూజిస్తారు. పెరుగు అన్నం, నువ్వుల అన్నం వంటి ఐదు రకాల వంటకాలను నైవేద్యంగా సమర్పిస్తారు. అనంతరం కుటుంబ సమేతంగా ప్రసాదాన్ని ఆరగిస్తారు.

బోనాలు అనేది హిందూ పండుగ, ఇది తెలుగు నెల ఆషాడం (గ్రెగోరియన్‌ క్యాలెండర్‌లో జూన్‌/జూలై అని అనువదిస్తుంది)లో జరుపుకుంటారు, ఇందులో మహాకాళి దేవిని పూజిస్తారు. భక్తుల కోరికలు తీర్చినందుకు అమ్మవారికి కృతజ్ఞతగా కూడా ఈ పండుగను పరిగణిస్తారు.

పండుగలో భాగంగా, ప్రధానమైన మాతృమూర్తికి బోనం సమర్పిస్తారు. మహిళలు ఇత్తడి లేదా మట్టి కుండలో పాలు, బెల్లం కలిపి వండిన అన్నం, వేప ఆకులు, పసుపు, వెర్మిలియన్‌లతో అలంకరించి ఘటం పైన దీపారాధన చేస్తారు.

పండుగలో ముఖ్యమైన భాగం రంగం (ప్రవచనం). ఒక మట్టి కుండ పైన నిలబడి ఉన్న స్త్రీలు మహంకాళి దేవతను ఆమెపైకి ‘ఆవాహన’ చేసి ఒరాకిల్‌గా మారుస్తారు.

తర్వాత ఘట్టం. ఒక రాగి పాత్రను మాతృదేవత రూపంలో అలంకరించారు. ఘట్టాన్ని ఒక పూజారి మోసుకెళ్లారు మరియు నిమజ్జనం కోసం ‘పోతురాజులు’ మరియు బాకాలు మరియు డప్పులు వంటి సంగీత వాయిద్యాలతో ఊరేగింపుగా తీసుకువెళతారు. పోతురాజులు మాతృ దేవత యొక్క సోదరుడిగా పరిగణించబడతారు మరియు బాగా కట్టబడిన, బేర్‌-బాడీ పురుషులు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తారు, చిన్న గట్టిగా కప్పబడిన ఎరుపు ధోతీ మరియు చీలమండలపై గంటలు ధరించి, శరీరాలపై పసుపు మరియు నుదిటిపై వెర్మిలియన్‌.

రంజాన్‌ ముస్లింల ప్రధాన పండుగ కాగా, తెలంగాణలో మొహర్రం కూడా పెద్ద ఎత్తున జరుపుకుంటారు. దీనిని ‘పీర్ల పండుగ’ అని పిలుస్తారు. పీర్‌ అంటే మాస్టర్‌. చాలా మంది హిందువులు పండుగలో పాల్గొంటారు.

ప్రధానంగా హైదరాబాద్‌ మరియు చుట్టుపక్కల ఉన్న క్రైస్తవులు క్రిస్మస్‌ మరియు గుడ్‌ ఫ్రైడేలను గొప్ప ఉత్సాహంతో మరియు మతతత్వంతో జరుపుకుంటారు.